Sytuacja pandemii może być postrzegana jako traumatyczna. Wiele osób zgłasza nasilone objawy psychopatologii, takie jak ciągły lęk, obniżenie nastroju, przewlekłe napięcie. Występowaniu objawów zaburzeń psychicznych sprzyja utrzymujące się, negatywne myślenie (ruminowanie).
Obecna sytuacja epidemiologiczna wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zaburzeń adaptacyjnych i innych zaburzeń emocjonalnych (zespołu stresu pourazowego – PTSD, zaburzeń depresyjnych i lękowych). Celem badania była ocena występowania objawów tych zaburzeń w dużej grupie badanych przez Internet.
Ankietę wypełniło jak dotychczas 1390 osób w wieku od 18 do 78 lat. Większość, bo 78% próby, to kobiety; 20,9% – mężczyźni, a 1,1% to osoby, które określiły swoją płeć jako inną.
66,3% biorących udział w badaniu deklaruje, że pracuje zdalnie.
Najczęściej wskazywanym stresorem jest aktualna epidemia koronawirusa – 75% próby określa ją jako stresujące wydarzenie.
W dalszej kolejności relacjonowano zbyt dużą lub małą ilość pracy (73%). Natomiast 70% badanych wskazuje na presję czasu związaną z terminowym wywiązywaniem się z zadań. Potwierdza to przypuszczenia, że sytuacja zawodowa jest głównym znaczącym stresorem towarzyszącym pandemii.
Zdrowie psychiczne
Ponad połowa badanych (51%) zgłasza objawy wskazujące na załamanie funkcjonowania i wykonywania codziennych obowiązków.
Nasilone objawy depresyjne zgłasza 38% badanych. Aż 62% uczestników badania relacjonuje nasilone objawy lęku uogólnionego, polegające na stałym odczuwaniu lęku lub nadmiernym zamartwianiu się, w znaczny sposób wpływającym na wiele obszarów funkcjonowania w życiu codziennym.
Znaczący odsetek badanych (37%) wskazuje na objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD). Zaburzenie to jest następstwem zdarzenia traumatycznego, a więc związanego z zagrożeniem życia i zdrowia. Sytuacja pandemii Covid-19 może być postrzegana jako taki właśnie rodzaj doświadczenia.
Wysoki odsetek badanych relacjonuje ogólnie objawy, które są charakterystyczne dla stanu nasilonego stresu, a także zaburzenia adaptacyjnego, będącego zakłóceniem przystosowania w reakcji na stresujące wydarzenie bądź sytuację. Objawia się to nadmierną koncentracją na stresującej sytuacji lub jej konsekwencjach, ciągłym myśleniu o niej, nadmiernym zamartwianiem się. Takiemu negatywnemu myśleniu towarzyszą inne objawy, takie jak zaburzenia snu czy problemy z koncentracją.
Objawy tego rodzaju wskazuje aż 71% badanych, a u 13% można z dużym prawdopodobieństwem podejrzewać występowanie zaburzenia adaptacyjnego.
Uzyskane rezultaty pokazują, jak ważna jest kwestia monitorowania zdrowia psychicznego w czasie pandemii (oraz w związku z jej skutkami).
Więcej na temat zagadnienia stresu traumatycznego można znaleźć na stronie Polskiego Towarzystwa Badań nad Stresem Traumatycznym: www.ptbst.org.pl
Informacja o bezpłatnej pomocy psychologicznej w Warszawie w związku z epidemią koronawirusa przygotowana przez Centrum Pomocy Psychologicznej UW: cpp.uw.edu.pl/bezplatna-pomoc-w-w-wie/
